ÁN TỬ CHO YANG HENGJUN CHO THẤY QUYỀN LỰC CỦA MẬT VỤ TRUNG QUỐC

 Bộ An Ninh quốc Gia gởi cảnh cáo tới những nhà hoạt động dân chủ tương lai

Yang Hengjun và vợ Yuan Xiaoliang

HAMISH MCDONALD

Sydney- Bộ An Ninh Quốc Gia của Trung Quốc (MSS), ước tính có khoảng 110.000 nhân viên, có lẻ là tổ chức tình báo lớn nhất thế giới, nhưng là một trong những tổ chức bí mật nhất đối với người ngoài và chắc chắn không đình đám với các huyền thoại tình báo như các tổ chức tương tự ở Phương Tây.

Cách đây khoảng 20 năm, Yang đã quyết tâm phá vỡ điều trên bằng 3 cuốn tiểu thuyết về những trận chiến bí mật giửa MSS và CIA được được gia vị bằng tình dục, hỗn loạn và tham nhũng cấp cao. Sách được xuất bản ở Hồng Kông và Đài Loan, đọc giả khắp Trung Quốc đã say mê đọc những bản sao lậu.

Các đồng chí của ông ở MSS, những  người thích được biết như là những người cộng sản mẫu mực, có vẻ không đánh giá cao nổ lực làm họ nổi tiếng của ông, chí ít là trong thời điểm trước mắt. Cách đây 5 năm, họ đã bắt Yang khi ông đáp xuống Quảng Châu từ New York trong chuyến về thăm gia đình.

Kể từ đó ông đã trải qua biệt giam, hàng trăm cuộc thẩm vấn và 1 phiên tòa bí mật xử tội làm gián điệp. Trong tuần này các thẩm phám đã kết án ông tử hình, treo án trong 2 năm và có thể được ân giảm thành tù chung thân nếu ông không có biểu hiện chống đối trong thời gian giam giữ.

Bản án khắc nghiệt này đặc biệt gây sốc cho Canberra. Yang đã di cư tới Úc vào năm 1999 và đã trở thành công dân Úc. Quan hệ với Trung Quốc đã được cải thiện sau khi Đảng Lao Động nắm quyền ở Úc vào tháng 5/2022. Khi đó nhiều người tin rằng Yang sẽ được trả tự do với bản án bằng với thời gian tạm giam.

Theo giới chống Trung Quốc ở Canberra, Bắc Kinh chỉ muốn người Úc phải sợ hải một chút.  Và việc trả tự do cho Yang sau hai năm cải tạo tốt liệu có áp dụng cho chính phủ Úc cũng như cho Yang?

Richard McGregor, chuyên gia về Trung Quốc ở Viện Lowy ở Sydney, nghi ngờ ý kiến cho là Trung Quốc đang gởi thông điệp tới Úc

Theo ông “thông điệp đó ít dành cho chính phủ Úc mà chủ yếu dành cho nhóm chống đối Trung Quốc”. “mặt khác, MSS không quan tâm về tác động của phán quyết dành cho Yang tới quan hệ ngoại giao với Úc. Nhưng bạn có thể tưởng tượng rằng cơ quan an ninh cố ý yêu cầu một bản án nặng nhất có thể để cảnh báo các nhà hoạt động dân chủ là họ đang đánh cược với sinh mạng của mình”

An ninh quốc gia có lý do đặc biệt để tập trung vào Yang, bây giờ đã ở tuổi 58. Ông đã từng là tinh anh của họ, gia nhập bộ sau khi tốt nghiệp đại học Phục Đán ở Thượng Hải và được gởi tới hoạt động ở Hongkong trong thời gian 1994 – 1997, phụ trách hoạt động bàn giao vùng đất từ Anh.

Sau 2 năm làm việc trong hội đồng Đại Tây Dương ở Washington, ông di cư tới Úc. Ngoài việc viết truyện gián điệp ly kỳ, Yang còn lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Công nghệ Sydney (UTS) vào năm 2007. Nghiên cứu của ông tập trung vào cách các nhà hoạt động chính trị Trung Quốc vượt qua tường lửa internet để truyền bá thông điệp của họ. Nhờ những mối liên hệ nghiên cứu, Yang đã xây dựng một lượng người theo dõi khổng lồ trên các blog tiếng Trung của mình, nơi bàn luận về cải cách chính trị

Nhưng sự kiên nhẫn đang cạn dần. Giáo sư Feng Chongyi, người hướng dẫn luận án tiến sĩ của Yang tại UTS, người tự tuyên bố là tự do theo kiểu Trung Quốc, bị bắt giam vào 03/2017 bởi cơ quan an ninh. Feng nói rằng trước khi được trả tự do nhờ áp lực từ Canberra và trường đại học nơi ông làm việc, ông đã bị thẩm vấn rất kỹ về các hoạt động và các mối quan hệ của Yang. Họ nói rằng “chúng tôi sẽ loại bỏ anh ta”

Lượng đọc giả của blog và thu nhập của Yang bị sụt giảm. Feng đã giúp Yang lấy được học bổng nghiên cứu ngắn hạn 2 năm ở Đại học Columbia New York, ngoài ra ông còn kiếm thêm từ việc buôn bán các hàng hóa xa sỉ của Mỹ vào Trung Quốc. Tháng 01/2019, chương trình hoạt động ở Đại Học Columbia kết thúc, Yang và vợ sau trở về Úc, trên đường về họ đã có chuyến thăm định mệnh ba mẹ già. Feng đã cảnh báo ông không nên quay về Trung Quốc, nhưng Yang cho rằng nếu họ muốn bắt ông thì đã bắt từ lâu rồi.

Theo Feng việc bắt giữ có lẻ là biện pháp phòng ngừa nhằm loại bỏ người có khả năng gây ảnh hưởng trước những sự kiện lớn sắp diễn ra trong năm 2019 đó là Kỷ niệm 100 năm phong trào sinh viên chống lại các tô giới ngoại quốc nổ ra vào ngày 4 tháng 5 năm 1919 và kỷ niệm 30 năm vụ thảm sát Thiên An Môn.

Nhưng để kết tội, cơ quan an ninh đã truy ngược lại thời gian ở Hong Kong của Yang và truy tố ông tội làm gián điệp cho Đài Loan. Feng nói rằng trong thực tế MSS đã giao nhiệm vụ cho Yang tiếp xúc với tình báo Đài Loan trước thềm bàn giao Hồng Kông năm 1997. Anh ta đã hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc đến mức được nhận vị trí đáng mơ ước tại Hội đồng Đại Tây Dương trong khi vẫn là một nhân viên của MSS.

Trong khi đó, bên cạnh việc lấn quyền Bộ Ngoại giao, MSS gần đây đã mở rộng hoạt động phản gián sang các doanh nhân nước ngoài và nội địa, cùng với các nhà phân tích tài chính, điều này càng làm suy giảm niềm tin vào nền kinh tế.

Hiện chưa có nhiều dấu hiệu cho thấy MSS sẽ bị kiềm chế. "Trong bất kỳ hệ thống chính trị nào, việc kiềm chế cơ quan an ninh nội bộ đều rất khó khăn," McGregor thuộc Viện Lowy cho biết. "Cuối cùng, với chính sách ngoại giao “Chiến Lang”, chắc là sẽ có sự can thiệp chính trị cấp cao buộc nó dừng lại. Tuy nhiên cho đến nay, vai trò của MSS dường như rất phù hợp với định hướng mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã đặt ra cho đất nước. Ở Trung Quốc người ta được khuyến khích mạnh mẻ là hãy làm hơn những gì bạn nghĩ lãnh đạo muốn."

Nguồn: https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Yang-Hengjun-s-death-sentence-shows-power-of-China-s-secret-service

YANG HENGJUN'S DEATH SENTENCE SHOWS POWER OF CHINA'S SECRET SERVICE

 Ministry of State Security sends message to would-be pro-democracy activists

                                                       Yang and his wife

HAMISH MCDONALD

SYDNEY -- China's Ministry of State Security, with an estimated staff of 110,000, is perhaps the world's biggest intelligence service, but one of the least known to outsiders and certainly not imbued with popular espionage legends like its Western counterparts.

Around 20 years ago, Yang Hengjun set out to remedy that with a set of three novels about undercover battles between the MSS and the CIA, spiced with sex, mayhem and high-level corruption. Published in Hong Kong and Taiwan, readers across China were avid readers of smuggled copies.

MSS cadres, who like to be known as pillars of communist rectitude, appear not to have appreciated Yang’s efforts to make them glamorous, or at least not for long. Five years ago, the agency arrested Yang when he landed in Guangzhou from New York for a family visit.

Since then he has endured solitary confinement, hundreds of interrogation sessions and a secret trial for espionage. This week, judges delivered a death sentence, suspended for two years and commutable to life imprisonment if he doesn’t somehow re-offend from his prison cell in that time.

The harsh sentence came as s shock in Canberra particularly. Yang migratedto Australia in 1999 and became an Australian citizen. Relations with China later took an upward turn after the Australian labor Party won power in May 2022. Yang’s release after being sentence to time served was widely expected.

To Canberra’s China hawks, it means Beijing wants Australians to be a bit afraid. And the two years of good behavior -  does that apply to the Australian government as well as Yang?

Richard McGregor, a China specialist at Sydney’s Lowy Institut, downplays the idea that China is sending a message to Australia.

“It’s less about Australia and more about them,” he said. “On the one hand, the MSS is likely largely indifferent to the deleterious impact Yang’s verdict will have on relations with Australia. But you could imagine that State Security deliberately demanded the harshest sentence possible as awarning to pro- democracy activists that they are risking their lives”.

State Security has particular reasons to focus on Yang Hengjun, now 58. He was once one of its own elite recruits, joining the ministry after graduating from Shanghai’s Fudan University and being posted under cover to Hongkong from 1994 to 1997, covering the run-up to Britain’s handover of territory.

Then, after a two year spell at the Atlantic Council in Washington, he migrated to Australia. As well as writing his spy thrillers, he gained a Ph.D . at the University of Technology Sydney (UTS) in 2007 with a study of how chinese political activists were evading internet firewalls to ciruclate their messages. His research contacts enabled Yang to develop a huge following for his Chinese language blogs discussing political reform.

But tolerance was wearing thin. His UTS doctoral supervisor, professor Feng Chongyi, a self-declared “liberal”in the Chinese context, was himself detained in March 2017 by State Security. Feng says that before pressure from Canberra and his university got him released, he was questioned intensively about Yang’s activities and connections. “They said: We will get rid of him,” he recalled.

The audience for Yang's blogs, and the income he derived, dwindled. Feng helped Yang get a two-year visiting fellowship at New York's Columbia University, augmented by informal daigou trading of American luxuries to China. In January 2019, with his Columbia attachment ended, Yang and his second wife headed back to Australia, making the fatal decision to visit his elderly parents on the way. "I told him not to go back to China," Feng said. "He said, 'If they want to take me, they would have done it long ago.'"

Feng says the arrest may have have been a State Security precaution to remove the potentially influential figure ahead of two big anniversaries coming up in 2019: the centenary of the May 4, 1919, student uprising over foreign concession ports, and the 30th anniversary of the Tiananmen massacre.

But to justify the conviction, State Security reached back to Yang's time in Hong Kong, accusing him of spying for Taiwan. Feng says that actually the MSS entrusted Yang to open contact with Taiwanese intelligence operatives ahead of the 1997 handover. He performed so well he got the plum attachment at the Atlantic Council while still an MSS officer.

Meanwhile, as well as overriding the Foreign Ministry, State Security recently extended its counterintelligence ambit to cover foreign and local businessmen and financial analysts, further damaging economic confidence.

There is little sign of the MSS being reined in. "In any political system, it's difficult to push back against the internal security service," said Lowy's McGregor. "Eventually, with 'wolf warrior' diplomacy, there was a top-level political intervention and it largely stopped. So far, the MSS's role seems very much in line with the direction [President] Xi Jinping has set for the country. The only incentive in China is to exceed what you think the leader wants."

https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Yang-Hengjun-s-death-sentence-shows-power-of-China-s-secret-service